Tag: Vergeving

(103) Momenten die bepalend zijn voor het verdere verloop van je leven

Wat er ook gebeurd in jouw leven, er zijn altijd krachten die jou verder helpen. Het is misschien niet op de manier die jij wilt, maar die jou wel verder helpen met welke puzzels dan ook die je op je levenspad tegenkomt. Je moet er wel om durven vragen!

Het zal je maar overkomen

Het zijn van die momenten die bepalend zijn op je levens pad.

Van die momenten vlak na de geboorte van je kind of zomaar tijdens een gesprek

Wat ook de reden is, maar de kinderarts is na collegiaal overleg van mening dat jullie pasgeboren kind niet lang te leven heeft en geeft als advies geen geboorte kaartjes te sturen naar familie en vrienden. Hoe ga je daar als kersverse ouders mee om?

Pap, waarom moet ik altijd die pillen slikken en telkens voor controle naar het ziekenhuis? Hoe leg je aan je dochter van 8 jaar uit dat dit noodzakelijk is om haar lichaam in goede conditie te houden omdat verwacht wordt dat haar leven toch al zo kort zal zijn? Hoe gaat je dochter om met het gegeven dat haar geen lang leven is gegund op deze wereld?

Van die momenten waarbij sterven eminent is

We hebben bij u botkanker gevonden dat in een vergevorderd stadium is. We verwachten dat u misschien nog 3 maanden heeft. Wat gaat er door je heen wanneer je zo’n bericht krijgt? Hoe ga je daar mee om? Hoe leg je dat aan je partner en je familie uit? Hoe gaat je partner om met zo’n bericht… en je familie?

Pap, wil je mij helpen, ik kan niet meer… hoe graag ik ook bij jullie wil zijn, ik heb de energie niet meer. Hoe beantwoord je de vraag van je dochter van 21 jaar die alles in haar leven heeft gegeven dat ze mogelijkerwijs kon geven en echt niet meer verder kan? En hoe help je haar terwijl jezelf… in en in verdriet hebt omdat je letterlijk kan zien dat ze hard achteruit gaat en binnenkort gaat sterven.

Van die momenten waar je een ernstige waarschuwing krijgt

Je droomt een aantal keren vlak achterelkaar dat je binnenkort gaat sterven als je niet naar de dokter gaat. Hoe ga je om met dergelijke dromen? Negeer je gewoon de droom als pertinente onzin of… ga je naar de dokter?

Je bent bij een specialist op consult… en krijgt na afloop te horen dat het goed zou zijn je op het ergste voor te bereiden. Hoe ga je om met het gegeven dat de kans op ongewenste bijverschijnselen of erger, groot is tijdens en na een operatie?

En dan komen de vragen

En dan komen de vragen waar maar geen eind aan lijkt te komen. Vragen waar je niet altijd het antwoord op weet. Vragen waar je geen idee hebt hoe te handelen.

Hoe ga jij om met het gegeven dat je leven ineens veel korter (b)lijkt te zijn dan je in eerste instantie had verwacht? Hoe ga je om met het gegeven dat je leven ineens een heel andere wending heeft genomen dan je had verwacht? Dat je nog zoveel wilt doen in je leven, maar dat je lichaam het gewoon niet meer kan opbrengen. Hoe gaat je familie om met dit gegeven? En je vrienden, hoe gaan zij daarmee om? Hoe gaan jullie met elkaar om? Wie steunt elkaar?

Ja, wie steunt elkaar eigenlijk? En hoe dan?

Je kan niet zomaar hulp aanbieden

Wanneer ik aan mijn dierbaren denk, dan ben ik er voor hen wanneer zij tegen emotionele vraagstukken aanlopen waarin hun leven ineens veel ingewikkelder, veel korter lijkt te zijn dan zij in eerste instantie hadden verwacht? Betekent dat, dat ik er voor hen spontaan zal zijn? Integendeel, zij moeten er wel om vragen. Zij moeten wel de behoefte hebben dat ik er voor hen ben. Het betekent ook dat ik, als positief antwoord op hun vraag, mijn commitment voor de volle 100% moet aangaan. Zij moeten immers het vertrouwen hebben dat wat er ook gebeurt, ik er voor hen zal zijn… altijd!

Niet iedereen heeft het besef wat het betekent om hulp aan te bieden

Mensen die met de beste wil hun hulp aanbieden hebben, vaak geen benul wat zij kunnen betekenen voor de ander; hoe zij hulp kunnen en vooral blijven geven en hoeveel (emotionele) energie dat voor iedereen kan kosten. Energie waar die ander steeds minder… en minder… en minder… over beschikt.

Wanneer je er voor de ander wilt zijn, zal je de empathie moet kunnen opbrengen en het begrip moet kunnen opbrengen wat die ander allemaal meemaakt, allemaal voelt. Dat is niet eenvoudig. Zeker niet wanneer je zelf nooit het proces hebt doorlopen wat die ander op dat moment meemaakt. Zeker niet wanneer je elkaars partner bent. Zeker niet wanneer een van jullie beiden gaat overlijden en jij achterblijft. Er wordt veel van je gevraagd en dat moet je wel kunnen opbrengen… blijven opbrengen… hoe zwaar dat ook is. Je moet er wel met heel je hart voor de volle 100% voor blijven gaan.

Moeilijke onderwerpen moet je met elkaar kunnen bespreken

Wanneer de ander met jouw vraagstukken over leven en dood wil bespreken, dan moet jij dat ook kunnen. Vraagstukken (zoals is er een god en wie is dat dan, is er een hemel en een hel, is er leven na de dood) waar je vanuit de verschillende culturen en geloven op verschillende manieren naar kunt kijken. Wat in ieder geval belangrijk is, is dat wanneer je er voor de ander wilt zijn je de ander niet mag afwijzen omdat deze anders denkt en voelt. Dat is immers voor iedereen persoonlijk.

Wees niet onmenselijk

Als buitenstaander mag je niet luchtig reageren op de situatie; dat het allemaal wel meevalt; dat je weet hoe de ander zich voelt. Als er iets is wat zeker is, is dat je als buitenstaander geen idee hebt waar de ander mee worstelt, wat de ander allemaal voelt en hoeveel pijn of verdriet dat allemaal kan doen. Kortom, wanneer de ander zegt dat deze pijn heeft, bang is, niet weet wat deze moet doen… dan is dat zo!

Wees niet wreed

Wees niet wreed naar de ander wanneer je niet aanvaardt, niet wilt aanvaarden of zelfs ontkent dat de ander ernstig ziek is wanneer deze dat zegt. Het is niet zo je dit altijd aan de buitenkant kan zien.  Wanneer de ander aangeeft dat deze ernstig ziek is dan heeft deze blijkbaar behoefte om daar met jou over te praten. Dat wil niet altijd zeggen dat jij daar op dat moment de behoefte aan hebt… misschien omdat je niet weet hoe je daar mee kan omgaan… of omdat je dat eng vindt. Dat is niet erg maar wees dan wel zo eerlijk naar de ander… en vooral naar jezelf… door het naar elkaar uit te spreken. Dan schep je geen verwachting naar de ander… dan schep je duidelijkheid.

Natuurlijk mag je samen plezier maken

Natuurlijk mag je lachen, samen grappen maken, de ander blij maken, juist met de ander plezier maken is heel goed waardoor jij en vooral de ander weer een diamant kan verzamelen. Een diamant die voor mij een moment van geluk betekent, van warmte, van liefde, van vriendschap. Al is mijn dag nog zo slecht, zodra er een moment is dat voor mij een diamant is dan is mijn dag OK.

Er zijn niet altijd antwoorden beschikbaar

Niet op alle vragen kunnen antwoorden gegeven worden… verzin dan geen antwoorden en wees eerlijk naar elkaar. Dat is niet altijd even gemakkelijk, want soms krijg jij daardoor het gevoel dat je de ander in de steek laat… maar dat is niet zo… je eerlijkheid en het er voor de ander zijn staat op een veel hoger plan dan het niet kunnen geven van een antwoord op een vraag.

Bij vraagstukken over leven en dood komt eigenbelang om de hoek kijken

Degene die gaat sterven heeft het er zelf al moeilijk genoeg mee. Zijn of haar mening of overtuiging dat er wel of geen leven na de dood is speelt daarbij een grote rol. Het geloof en culturele achtergronden spelen een grote rol. Wat jij daarvan vindt mag in mijn ogen geen rol spelen, alleen wat de stervende daarvan vindt is op dat moment belangrijk.

Net zoals de stervende hebben ook de dierbaren het moeilijk! Het is mijn mening dat deze dierbaren, als ze dat toch al niet doen, hun eigenbelang met betrekking tot de stervende opzij moeten zetten. Kom niet aan met opmerkingen dat de stervende alles in het werk moet stellen, moet proberen om weer beter… weer gezond te willen worden. Waarom zou je iets vragen? Omdat je die ander niet kan missen? Alle opties waren al onderzocht. De stervende wist zelf al veel eerder (onbewust) dat deze zou gaan sterven.

Geef (uiteindelijk) de stervende toestemming om naar Huis te mogen gaan. Persoonlijk heb ik mogen ervaren wat het voor de stervende betekent wanneer je toestemming geeft dat deze mag vertrekken… naar Huis mag. Ik zal het nooit het moment vergeten dat ik mijn zojuist overleden dochter met een stralende glimlach op haar gezicht zag.

Tot slot

Ik kan nog veel meer punten toevoegen aan deze lijst, maar naar mijn mening gaat het om de volgende punten:

Wanneer je er voor de ander wilt zijn zal je de empathie moet kunnen opbrengen en het begrip moeten kunnen opbrengen wat die ander allemaal meemaakt en allemaal voelt. Dat is verre van eenvoudig. Zeker wanneer je zelf nooit hebt meegemaakt wat de ander op dat moment doorloopt.

Dat geldt nog meer wanneer je elkaars partner bent. Zeker wanneer een van jullie beiden gaat overlijden en jij achterblijft. Jij hebt er niet om gevraagd, maar van jou als partner wordt zondermeer gevraagd je gelofte naar de ander te vervullen… “tot de dood erop volgt.” Dat moet je wel kunnen opbrengen… blijven opbrengen… hoe zwaar dat ook is. Je moet er wel met heel je hart voor de volle 100% voor blijven gaan. En als partner doe je dat toch… dat is toch heel gewoon.

Wat er ook gebeurd in jouw leven, er zijn altijd krachten die jou verder helpen. Het is misschien niet op de manier die jij wilt, maar die jou wel verder helpen met welke puzzels dan ook die je op je levenspad tegenkomt. Je moet er wel om durven vragen!

(100) Hoe eenvoudig het kan zijn

Met een paar woorden kan je wereld veranderen van in en in verdriet naar momenten waar je dat verdriet even kan vergeten.

De laatste tijd lijkt het of ik steeds meer Engelen op Aarde ontmoet. Engelen die je laten zien… hoe eenvoudig het allemaal kan zijn… mag zijn… is. Hoe prachtig de wereld is… hoe prachtig jezelf bent… en… de mensen om je heen. Hoe met een paar woorden… jouw wereld niet alleen kan veranderen… van regen naar zonneschijn… of van somberheid naar blijheid… maar juist van in en in verdriet naar momenten waar je dat verdriet even kan vergeten. Hoe met eenvoudige inzichten… sluiers een voor een worden verwijderd… waardoor alles glashelder… lichter… serener… blijer wordt… en je weer in en in kan genieten van het leven.

Dergelijke momenten vormen voor mij de diamanten in mijn leven. Zo eenvoudig kan het zijn.

Met dank aan alle Engelen om mij heen… ik hou van jullie!

(97) Het is tijd om van koers te veranderen

Voor mij is het tijd om van koers te veranderen. Gevoelsmatig heb ik mijn belofte aan mijn dochter voor de invulling van haar laatste wens al tijdje geleden gerealiseerd. Het voelt niet meer als de invulling van een belofte, maar het is het veel meer een behoefte geworden. Een behoefte om dit werk te (mogen) doen.

Wat ik in de afgelopen jaren heb geleerd met het schrijven van deze blogs voor de Stichting Jouw Rouwverwerking is… dat ik aan het begin van deze reis absoluut niet kon overzien en niet kon beseffen wat ik allemaal zou meemaken op mijn reis over het pad van rouwverwerking… een reis met momenten waarin ik niet meer wist wat ik zou moeten doen om weer verder te komen in dit leven… momenten waarin ik liever wilde sterven om naar Huis te mogen, om mijn grote liefde weer te mogen zien en weer in mijn armen te mogen houden… en toch… en toch was erin die periode altijd iets dat, of iemand die mij op de een of andere manier motiveerde, stimuleerde, of soms zelfs een “duwtje” in de rug gaf om door te gaan… en op die momenten waar ik echt niet verder kon en het allemaal tegen zat, mijn beschermengelen mij duidelijk lieten voelen dat wanneer ik ze om hulp zou vragen, ik op de een of andere manier hulp zou ontvangen.

Wanneer ik in de afgelopen periode zo af en toe terug keek naar hoe ver ik was gekomen, was ik iedere keer verbaasd over wat ik in die tussentijd allemaal had bereikt. Gedurende de dagelijkse gang van zaken viel mij dat nooit zo op. Maar terugkijkend na een langere periode viel het juist op. Het gaf mij ook weer die extra kracht om door te blijven gaan op mijn levenspad.

Terugkijkend had ik misschien heel veel eerder hulp moeten vragen bij het verwerken van mijn rouw. Vermoedelijk heeft dat zo moeten zijn want het levenspad waarop ik mij nu bevind, voelt voor mij wel heel erg goed. Het is wat het is.

Het is tijd om van koers te veranderen want de verwerking van rouw betekent doorgaan. Meestal betekent doorgaan op een andere manier in het leven staan dan je eerder deed. Doorgaan met die zaken die voor jou belangrijk zijn in je leven. Ondanks dat grote verlies. Ondanks die rauwe pijn. Doorgaan met je leven… je moet wel.

Besef dat hoe dichter je bij de dierbare stond die je hebt verloren en besef dat hoe meer je van deze hebt gehouden, hoe rauwer en hoe dieper je verdriet is door het verlies. Aan de ene kant doet jou dat heel veel pijn en aan de andere is dat naar de dierbare die je hebt verloren een enorm compliment en het geeft ook aan hoe veel je van elkaar houdt.

Maar met dat doorgaan zet je ook je eerste stappen in het rouwproces. Met dat doorgaan begin je ook weer vooruit te kijken naar waar je naartoe gaat. Al weet je, of misschien besef je je bestemming nog niet. Ja, het wordt tijd om van koers te veranderen.

Ja, ook voor mij is het tijd om van koers te veranderen. Gevoelsmatig heb ik mijn belofte aan mijn dochter voor de invulling van haar laatste wens al tijdje geleden gerealiseerd. Het voelt niet meer als de invulling van een belofte, maar het is veel meer een behoefte geworden. Een behoefte om dit werk te (mogen) doen.

Voor de website van de Stichting is het ook tijd om van koers te veranderen. Op dit moment wordt een plan uitgewerkt om later dit jaar voor jullie een discussieforum aan de website toe te voegen. Het forum krijgt een beveiligde omgeving. Als je ideeën hebt voor de opzet of de inhoud van het forum dan hoor ik dat graag. Je kan mij via het contact formulier bereiken.

(91) Hoe ga je verder als alles lijkt om te vallen (deel 2)

Als ik durf te leven in volledige overgave aan alles wat op mijn pad komt, dan leef ik pas echt, en dat ben ik aan het leren.

Voor het voorgaande gedeelte zie: Hoe ga je verder als alles lijkt om te vallen (Deel 1)

Ik had de knoop doorgehakt. Ik gaf mij over aan de ervaring van de reguliere geneeskunde. Nu was het echt zover dat ik voor mijn borstamputatie stond. Altijd had ik gezegd dat ik nooit voor een inwendige prothese zou kiezen. Maar nu stond ik echt voor die keus. Ik vroeg mij af, of ik de tijd die mij nog restte, echt bereid was om met een platte borstkas rond te lopen. Door de operatieve verwijdering van mijn okselklieren in 2007 wist ik hoe het was om je harde ribben direct onder je huid te voelen zonder speklaagje ertussen. Door mijn werk wist ik ook hoe een lichaam eruitzag na borstamputatie. Bij een ander vond ik het helemaal niet erg, maar het mooie was er wel af, nu betrof het mijn eigen lijf! Mijn borsten zijn altijd mijn trots geweest. Ik kon genieten van het voelen van hun zachte rondingen. En nu moest ik de helft gaan missen. De chirurg legde mij vier verschillende operaties voor waaruit ik een keuze kon maken. De keuze die ik eigenlijk wilde zat er niet meer bij, wat ik ook zou kiezen mijn eigen vertrouwde borst zou ik kwijtraken. Hoe kun je kiezen als je diep vanbinnen geen van die keuzes wenst. Toen ik mij nog eens realiseerde dat ik bij een inwendige prothese altijd met ‘een vreemd en koud ding’ in mijn borst zou rondlopen met alle risico’s die daarbij horen, viel deze keuze definitief af. Uiteindelijk koos ik voor een reconstructie uit eigen weefsel waarbij een grote rugspier naar voren geklapt zou worden en mijn borst zou gaan vormen. Mijn nieuwe borst zou wat kleiner worden, maar het was mijn eigen weefsel en ik zou mijn decolleté behouden. Verder zou er vetweefsel van mijn rug weggezogen worden om de nieuwe borst zo groot mogelijk te maken. Deze operatie was minder ingrijpend dan een volledige reconstructie uit eigen weefsel. Vol vertrouwen ging ik de operatie in, ik wist mij gesteund door iedereen die mij lief was en alles wat mij omringde. Toch bleef ik tot de laatste minuut twijfelen over de ingrijpende keuze die ik had gemaakt, ook al had ik alle plussen in minnen met elkaar vergeleken en had ik het besluit weloverwogen genomen.

Tijdens de operatie en de periode van 6 weken daarna voelde ik mij gedragen. Ik werd omringd door een warme deken van vrienden, familie, kennissen en engelen en wat was ik opgelucht dat ik bevrijd was van de tumor! Even is door me heen gegaan “had ik me maar eerder laten opereren’.  Maar dan had ik niet de ervaring gehad die ik nu wel heb. Ik heb het op mijn manier gedaan en daarbij zoveel mogelijk geluisterd naar wat ik wilde.

Nu wil ik wennen aan mijn nieuwe lijf, met een borst, en een rug die niet meer als de mijne voelen. Bovendien ben ik opnieuw het vertrouwen in mijn lijf kwijtgeraakt, om weer vol vertrouwen de toekomst tegemoet te treden heb ik ook nog wat tijd nodig.

Gelukkig is uit onderzoek van de tumor gebleken dat het een geheel nieuwe tumor betrof die niets met de eerste tumor te maken had.

Ik ben dankbaar dat het goed gaat en dat ik nog even mag blijven genieten van een leven op aarde met alle ‘ups en downs’ die daarbij horen. Als ik iets heb geleerd in de afgelopen twee jaar dan is het dat mijn verlangen naar de dood net zo groot is als mijn verlangen naar het leven en dat de angst om te leven net zo groot is als de angst om te sterven. Als ik durf te leven in volledige overgave aan alles wat op mijn pad komt, dan leef ik pas echt, en dat ben ik aan het leren.

(90) Hoe ga je verder als alles lijkt om te vallen (deel 1)

Ik kon de knobbel moeilijk voelen omdat hij zo diep zat. Maar ik kon er niet omheen, ik wist het, er zat weer een tumor in mijn borst.

Het is mei 2015 wanneer ik voor de tweede keer in mijn leven een knobbel in mijn borst voel. Dit keer iets naast het operatiegebied van negen jaar geleden. Een paar weken daarvoor had ik al een steek in mijn borst gevoeld die mij herinnerde aan de vorige keer. Daarna voelde mijn borst wat stugger en gevoeliger aan. Ik wilde het eerst niet geloven. Ik kon de knobbel moeilijk voelen omdat hij zo diep zat. Maar ik kon er niet omheen, ik wist het, er zat weer een tumor in mijn borst.

De vervangende huisarts voelde niets, waardoor ik een sprankje hoop kreeg. Toch besloten we, gezien mijn voorgaande ervaring, dat het beter was om de chirurg ernaar te laten kijken.

In het ziekenhuis werden een mammografie en een echo gemaakt en voor ik het wist zat er weer een naald in mijn borst om puncties uit de diep gelegen tumor te nemen. Ik was in shock. IJskoud en trillend liep ik terug naar de chirurgie. Weer liet mijn lichaam mij in de steek, zo voelde het voor mij. De chirurg vertelde mij dat zij ging overleggen met het oncologisch team, eerst opereren en daarna chemo-/hormoontherapie of anders om. In ieder geval zou het een amputatie worden, want tweemaal dezelfde borst opereren kon niet. Verdoofd hoorde ik haar aan.

Ik ging naar huis en begon mij af te vragen wat ik wilde. Wilde ik wel geopereerd worden, wilde ik chemotherapie, wilde ik hormoontherapie, had ik nog vertrouwen in dit ziekenhuis? Had het nog wel zin? Was het een uitzaaiing van de eerste tumor? Uiteindelijk besloot ik een second opinion aan te vragen in een gespecialiseerd ziekenhuis.

Er werd nader onderzoek gedaan om de exacte locatie van de tumor te bepalen en om te kijken of de rest van mijn lichaam tumor vrij was. Gelukkig werden er geen uitzaaiingen gevonden. De huidige tumor was misschien ontstaan uit een rest van de vorige, maar het kon ook een geheel nieuwe tumor zijn. Onder tussen had ik besloten dat ik wilde proberen om met mijn eigen geestkracht, aangepaste voeding en gebruik van supplementen de tumor weg te krijgen. Ook al vond ik dat spannend en vroeg ik mij af of ik daarvoor stevig genoeg in mijn schoenen stond. Ik ben ervan overtuigd dat het mogelijk is om ons eigen lichaam te genezen. Ik vertelde de oncoloog wat ik wilde en samen besloten we dat ik het in combinatie met hormoontherapie mocht proberen. De oncoloog gaf mij een jaar de tijd. Ik was haar intens dankbaar dat zij bereid was mij deze kans te geven.

Ik mediteerde en visualiseerde daarbij dat al mijn cellen energiek en vitaal waren en functioneerden zoals oorspronkelijk bedoeld, ik visualiseerde dat de immuun cellen iedere oneffenheid die ontstaan was herstelde. Bovendien liet ik alle suiker en vlees weg uit mijn dieet en ondersteunde mijn lichaam met voedingssupplementen die mijn natuurlijke weerstand verhoogde. De tumor slonk gestaag maar toch bleef ik last houden van angstaanvallen waarin ik de tumor weer zag groeien en uitbreiden in mijn lichaam. Na negen maanden was de tumor met meer dan de helft geslonken. Trots zat ik voor mijn 3-maandelijkse controle bij de oncoloog toen ze mij eraan herinnerde dat het jaar bijna om was en dat zij het een uitstekend moment vond voor borstamputatie. Bovendien, zo zei zij, begon de tumor na een jaar meestal weer te groeien ondanks mijn goede bedoelingen. Mijn wereld stortte in, angst en paniek overvielen mij en ik bracht het niet meer op om deze weg verder te gaan.  Drie maanden later bleek de tumor weer te groeien. Ik besloot mij te laten opereren.

Had ik gefaald? Natuurlijk is deze gedachte door mij heen gegaan. Maar ik weet nu twee dingen 1) ik kan mijn gezondheid beïnvloeden en 2) het vraagt een rotsvaste overtuiging en discipline. Bovendien kun je alleen met, overtuigingskracht, lef en doorzettingsvermogen tegen de reguliere orde in gaan. Ik ben blij dat ik naar mijn verlangen heb geluisterd en de tijd heb durven nemen om het eerst op mijn manier te doen.

Voor het vervolg zie: Hoe ga je verder als alles lijkt om te vallen (Deel 2)