Na het schrijven van mijn vorige blog over een gebroken hart bleef ik met een onbestemd gevoel achter. Een gevoel waar ik niet echt de vinger achter kon krijgen. Dat gevoel werd nog eens onderstreept met mijn vraag aan het einde van die blog:
“Wat als we in staat zouden zijn geweest om (onder begeleiding) onze rouw te kunnen verwerken… zou mijn zielenmaatje dan nu nog hebben geleefd?”
Het heeft “even” geduurd voor ik het antwoord had gevonden.
Hoe eerder je van je rouw bewust bent, hoe eerder je instaat bent om dat te kunnen verwerken en… hoe minder naar mijn mening de eventuele gevolgen zijn. Of je je rouw ook wilt verwerken is een keuze… die keuze is geheel aan jou.
Pas na het overlijden van Anne Birgit, onze dochter, beseften we dat we iets moesten doen aan het verdriet dat we gedurende die 21 jaar dat onze dochter leefde, hadden weggestopt. Weggestopt… omdat we beiden continu in een overlevingsstand stonden.
Dat wegstoppen van ons verdriet is gedurende al die jaren voor ons een tweede natuur geworden. We stonden er gewoon niet bij stil… ja… gewoon! Onverwerkte rouw “vreet” je eindelijk als het ware van binnenuit op. Het begint met onbestemde kwaaltjes… waarvan niemand de oorzaak kan vinden… tot zelfs, zoals mij is overkomen, twee openhartoperaties vlak achter elkaar… of zelfs erger toen mijn echtgenote overleed aan een gebroken hart. Het waren allemaal signalen van het lichaam dat er iets aan de hand was en dat ik mijn leven anders diende in te richten… misschien zelfs drastisch anders. Gedurende de jaren dat onze dochter leefde waren we ons echter niet bewust dat we ons verdriet moesten verwerken… en na haar overlijden konden we het niet… of wisten we niet hoe… een gemiste kans.
Maar… hoe word je je bewust van je rouw?
Je zou kunnen luisteren naar familie, vrienden en de mensen om je heen. Maar misschien heb je op die momenten geen behoefte aan hun mening.
Je zou een periodiek, een soort “dagboek”, kunnen bijhouden waarin je elke 3 of 6 maanden samenvat wat je in de afgelopen periode hebt meegemaakt… hoe je je hebt gevoeld en hoe je daarmee bent omgegaan. Nadat je dit een aantal keren hebt gedaan begin je misschien een trend te ontdekken hoe jij je op dat moment voelt ten opzichte van het begin van het verlies. Als jouw verlies op dat moment nog net zo heftig voelt als in het begin… dan kan dat een aanwijzing zijn dat het tijd wordt om hulp te zoeken… hulp te zoeken hoe je met dat verlies zou kunnen omgaan.
Op dit moment weet ik heel zeker dat wanneer wij direct vanaf de geboorte van Anne Birgit zo’n periodiek (elke 3 of 6 maanden) hadden bijgehouden, wij in een vroeg stadium van het leven van onze dochter ons bewust waren geworden dat wij ons verdriet, al of niet met hulp, (voortdurend) op de een of andere manier moesten verwerken. Ons leven zou er dan heel anders hebben uitgezien.
Het heeft toch zo moeten zijn!