(116) Haar wereld staat stil

Hoe groot je verlies en je verdriet ook is, hoe je daarop ook reageert, hoe lang geleden het ook was, wat men daar ook van vindt, er is meestal wel een weg te vinden om uit dat diepe dal te komen van dat grote verlies en verdriet. Natuurlijk hoef je die weg niet alleen te vinden. Als jij dat toelaat kan je daarbij worden geholpen.

Haar wereld staat stil

Haar wereld staat al lange tijd stil. Bij Monica, een gefingeerde naam, is een borst verwijderd vanwege borstkanker en een jaar later verloor ze ook haar zoontje aan kanker, vlak voor zijn 8e verjaardag. Hoe heftig kan het leven zijn. Het is gewoon niet eerlijk.

Hoe heftig kan het leven zijn!

Inmiddels zijn we alweer een jaar verder in het leven van Monica. Ze heeft het nog steeds moeilijk om met dat grote verlies en verdriet om te gaan. Ja, wie niet? Ze is nog steeds snel moe en nog steeds kan ze zich onmogelijk concentreren. Alles in het leven om haar heen lijkt volslagen onbelangrijk … zeker wanneer je dat vergelijkt met dat enorme verlies.

“Ja,” zegt ze, “ik krijg niets uit mijn handen. Hou mij te goede, ik zou wel heel graag verder willen met mijn leven … maar … ik krijg het gewoon niet voor elkaar.”

Paniek

Paniek slaat toe wanneer de bedrijfsarts vindt dat Monica weer zou moeten kunnen werken. Snapt deze dan niet dat ik snel moe ben, dat ik mij niet kan concentreren.

Paniek slaat toe wanneer haar omgeving over van alles een mening heeft. Het overlijden van haar zoontje is toch alweer bijna een jaar geleden … de verwijdering van haar borst zelfs nog langer. Waarom zou je dan nog zo’n enorm verdriet hebben? Dan heb je je rouw toch verwerkt?

Paniek slaat toe wanneer Monica zich afvraagt hoe zij met al die reacties moet omgaan. Voor haar lijkt het wel alsof er twee werelden zijn … de wereld waarin zij leeft … en … de wereld waarin de mensen om haar heen leven. Ze kan zich soms zo eenzaam voelen.

Eenzaamheid

Het is alweer “even” geleden dat managers en collega’s van het bedrijf waarvoor ze werkt, geregeld met haar contact opnamen of langskwamen. Het lijkt wel alsof Monica voor hen niet meer bestaat. Behalve zo af en toe de bedrijfsarts en personeelszaken laat niemand meer iets van zich horen. Ze moet alles zelf uitzoeken en er alleen achteraangaan.

Waarom zien ze me niet?

“Snappen ze dan niet wat er bij mij en met mij aan de hand is?” zegt Monica. “Kan niemand mij een helpende hand bieden? Is dat zoveel gevraagd? Is er dan niemand die ook maar enigszins begrijpt hoe moeilijk ik het nu heb? De vraag ‘hoe het met mij gaat’ stellen ze eerder uit (sociale) beleefdheid dan dat ze het echt willen weten. Kan niemand ook dan maar enige empathie opbrengen?”

“Ik heb het al moeilijk genoeg om te dealen met mijn verlies en verdriet. Waarom moet ik rekening houden met een ander? Waarom houdt niemand rekening met mij? Is dat te veel gevraagd?” vraagt Monica zich af. “Niemand die mij ‘hoort.’ Niemand die echt naar mij luistert. Help!”

Kreet om hulp

Aan de ene kant lijkt voor Monica alles in het leven om haar heen volslagen onbelangrijk … zeker wanneer je dat vergelijkt met dat enorme verlies van haar. Niet alleen dat, maar aan de andere kant is Monica ook wel weer te trots om hulp te vragen.

En toch … wil Monica, zoals ze al eerder aangaf, graag verder met haar leven … maar … ze krijgt het alleen niet voor elkaar. Haar kreet om hulp is luid en duidelijk! Een kreet die nooit mag worden genegeerd! Door niemand!

Monica is uiteindelijk gehoord en mensen zijn stapje voor stapje samen met haar op pad gegaan. Haar wereld staat inmiddels niet meer stil maar is weer langzaam in beweging gekomen. Zoals het er nu naar uitziet gaat het met Monica wel weer goedkomen. De “littekens” van haar verlies en verdriet gaan echter nooit meer weg met als gevolg dat Monica op een andere manier in het leven komt te staan dan vroeger. Het is niet anders.

Conclusie
Er gloort hoop aan de horizon!

Hoe groot je verlies en je verdriet ook is … hoe heftig en emotioneel je daarop ook reageert … hoe lang geleden het ook was gebeurd … wat mensen in je omgeving daar ook van vinden of hoe zij daarop reageren … en hoe jij op dit (complexe) geheel ook reageert … er is meestal wel een weg te vinden om uit dat diepe dal te komen van dat grote verlies en verdriet.

Natuurlijk hoef je die weg niet alleen te vinden. Er zijn legio mensen die je daarbij kunnen helpen. Mensen als familieleden, dierbare vrienden, ervaringsdeskundigen, professionele hulpverleners of mensen uit je directe omgeving. Centraal staat daarbij dat jij bereid bent om hun hulp te vragen en te accepteren. Centraal staat ook dat zij jou die hulp kunnen en willen geven … en blijven geven zolang jij aangeeft dat nodig te hebben.

Voor het echter zover is moet wel duidelijk zijn dat hulp nodig is. Dat kan doordat jouw wereld in plaats van stil te staan weer in beweging begint te komen en jij, de rouwende, uiteindelijk begint te beseffen dat jij niet op eigen kracht je verlies of rouw kan verwerken. Dat kan ook door ons allen om ervoor te zorgen dat wij de rouwende, jij dus, niet alleen laten in het verwerken van het verlies of rouw.

In een notendop, wat er ook gebeurt, wij allen zouden zonder uitzondering met elkaar in contact moeten blijven … al was het alleen maar om elkaar te helpen wanneer een van ons hulp nodig heeft.

(78) Onmogelijke keuzes

Bij onmogelijke keuzes speelt liefde niet echt een rol ook al vinden betrokken van wel. Naar mijn mening is het een vorm van emotionele chantage.

Onmogelijke keuzes

Ze houden van elkaar. Alleen … haar ouders zijn “niet blij” met haar relatie. Ze staan niet achter haar! En dat vindt ze moeilijk. Ze vindt het lastig, want ze houdt zo ontzettend veel van de ander … en wil ook haar ouders geen verdriet doen. Ze voelt zich alleen … helemaal alleen … omdat ze gedwongen wordt een van de moeilijkste keuzes in haar leven te maken. Het is voor haar een onmogelijke keuze.

Kan je wel van een keuze spreken

Keuze? Kan er überhaupt wel van een keuze worden gesproken? In de kern is het in een dergelijk situatie niet echt mogelijk om tot een echte keuze te komen! Immers, welke keuze ook wordt gemaakt, zolang de keuze niet door alle betrokkenen met het hart wordt aanvaard, zullen er altijd mensen zijn die het bewust of onbewust niet eens zijn met de gemaakte keuze … misschien zelfs met een gebroken hart achterblijven.

Keuzes die leiden tot verlies en rouw

Hoe vaak gebeurt het niet dat je een slecht gevoel hebt over een keuze die is gemaakt… maar je weet niet waarom? Hoe vaak gebeurt het niet… dat jij je er bewust van bent dat je het niet eens bent met de gemaakte keuze? In deze situaties komt verlies, al of niet verborgen, om de hoek kijken. Een verlies dat zich vertaalt in onmacht, verdriet en in extremere situaties zelfs in rouw.

Dat verlies zullen we hoe dan ook op de een of andere manier bewust moeten worden en uiteindelijk kunnen accepteren. En hiermee zijn we dan tegelijkertijd in een van de vele variaties van het rouwproces terecht gekomen. Het betekent ook dat het verlies voor alle betrokkenen een verschillende betekenis heeft en alleen al daarom het verlies op een verschillende manier wordt verwerkt.

Een voorbeeld ter illustratie.

Beiden zijn ze het er mee eens dat ze gaan scheiden.

Vroeger werkten ze beiden bij hetzelfde bedrijf en konden ze samen thuis met elkaar bespreken wat ze gedurende de dag zoal hadden meegemaakt. Zij, ging bij een ander bedrijf werken. Een bedrijf waarbij alles wat ze overdag deed vertrouwelijk was en vooral niet mocht worden gedeeld met anderen. De relatie verkoelde daardoor enigszins. Zij, daarentegen deed er alles aan om de relatie op het oude niveau te houden. Hij kreeg promotie en was voor het werk vaak langere tijd in het buitenland. Door het werk wat hij deed werkte hij nauw samen met anderen, zo nauw dat er met een van de medewerkers een relatie ontstond.

Beiden zijn ze het er mee eens dat ze gaan scheiden … maar om verschillende redenen. Hij, omdat hij vond dat de afstand tot haar onoverbrugbaar was geworden. Zij, omdat hij vreemd was gegaan.

Het rouwproces zal voor beiden verschillend zijn. Niet alleen omdat zij verschillende persoonlijkheden en verschillende achtergronden hebben, maar ook omdat de uitgangspunten van het verlies (de scheiding) verschillend zijn.

Onmogelijke keuzes voelen als een spagaat

Ieder mens is verantwoordelijk voor het maken van en de gevolgen van de eigen keuzes. Maar de ander, die ook van haar houdt, die kan met al de liefde die deze in zich heeft … alleen maar toekijken … en er zijn voor degene die de keuze maakt. Want wat je er ook van vindt, ook al houden ze nog zoveel van elkaar, je mag naar mijn mening nooit de keuze beïnvloeden van je geliefde. Ook de ouders zijn belangrijk. En evenzo mogen ook de ouders naar mijn mening de keuze van hun kind op het gebied van haar liefde naar haar geliefde niet beïnvloeden. Ook zij mogen naar mijn mening, wat er ook gebeurt, alleen toekijken en er altijd voor haar zijn.

Hoe triest is dat niet? Je wilt aan de ene kant de ouders geen verdriet doen en aan de andere kant wil je je geliefde niet verlaten. Je zit in een spagaat … het is gewoon niet eerlijk … het is bijna niet echt om een keuze te maken. En … zou je wel een keuze in dergelijke onmogelijke situaties moeten maken? Maar je moet wel, want door niet te kiezen maak je ook een keuze!

Liefde is essentieel

Bij onmogelijke keuzes speelt liefde niet echt een rol ook al vinden betrokken van wel. Naar mijn mening is het een vorm van emotionele chantage.

Degene die de keuze maakt, zal een keuze moeten maken vanuit het hart. En hoe erg het voor de anderen ook is, zij mogen alleen maar toekijken. Want één ding is zeker, wanneer zij zich gaan bemoeien met de keuze dan gaat het naar mijn gevoel zeker fout. Een relatie komt niet tot stand … wordt besmet door de gemaakte keuze … of misschien bestaat het gevoel dat de keuze werd geforceerd door een van de anderen. Het zal altijd een volledige vrije keuze moeten zijn en degene die de keuze maakt zal deze altijd volledig vanuit het hart moeten, kunnen en mogen maken om tot juiste keuze te komen.

Want zonder liefde …

Wanneer een van de betrokkenen de keuze niet vanuit het hart kan accepteren dan gaan naar mijn gevoel allen een rouwproces in dat begint bij verbijstering via onmacht, bewustwording en hopelijk begrip naar een vorm van acceptatie. Want hoe je het went of keert, welke keuze ook is gemaakt … de relatie met de geliefde is op de een of andere manier beschadigd. En niet alleen de relatie tussen die twee is beschadigd, ook de relatie naar de ouders is op de een of andere manier beschadigd.

We staan er nooit echt bij stil wanneer we dergelijke keuzes maken. Want hoe de keuze ook uitpakt, de relaties zijn niet meer zoals in de periode van voor de beslissing met alle frustraties van dien. In mijn ogen zijn dergelijke keuzes geforceerd gemaakt en is er van ware liefde bij tenminste een van de betrokkenen geen sprake. Dat is niet eerlijk naar degene die de “werd gedwongen” tot de keuze… en niet alleen dat … deze persoon is getekend voor het leven!

Bij onvoorwaardelijke liefde echter …

Een keuze die met liefde is gemaakt en die door alle betrokken met het hart volledig wordt geaccepteerd is géén keuze … maar een vanzelfsprekendheid! In mijn ogen staat dat voor onvoorwaardelijke liefde!

Tekst gewijzigd op: 07-07-2020