(122) Jezelf verliezen

Wanneer je uiteindelijk binnen een narcistische relatie op het diepste punt bent aangekomen, dieper kan je echt niet meer, ben je aangewezen op je eigen kracht … en ga je je langzaam realiseren hoe krachtig je werkelijk bent en wie je bent. Dan pas begint het herstellen van je leven, van je Zijn en vooral het terugvinden van je Ziel.

Jezelf verliezen

Jezelf verliezen gaat over de gevolgen die iemand binnen een narcistische relatie ondervindt. Binnen narcistische partnerrelaties hoeft het niet altijd de man te zijn die de narcist is … al lijkt dat meestal wel zo … het kan ook de vrouw zijn … of zelfs een ouder in ouder-kind relaties.

Een paar maanden terug zijn er twee blogs over narcisme gepubliceerd met heel veel reacties, vragen en gesprekken als resultaat. Deze blog probeert hierop een antwoord te geven.

De doelstelling van de Stichting is het begeleiden en ondersteunen van mensen met het leren omgaan van verlies en rouw in de meest brede zin. Het gaat ons niet om de narcist en hoe je tot de diagnose komt dat deze een narcist is. Waar het ons om gaat zijn de mensen die slachtoffer zijn geworden van de narcist … die daar op de een of andere manier los van zijn gekomen en nu zelfstandig moeten dealen met de traumatische gevolgen van de relatie … dat deze mensen vaak nog maar een flauwe afspiegeling zijn van wat zij vroeger waren … de pijn die zij hebben ondervonden … misschien ook werden mishandeld … zowel fysiek, als emotioneel en geestelijk … verkracht of erger. Wat wij doen is het begeleiden van deze mensen en met het leren omgaan van de traumatische gevolgen die zij binnen de relatie hebben opgelopen.

Kan je een narcist herkennen

Wat zou het prachtig zijn dat je een narcist op voorhand kan herkennen. Je zou daar boeken uit de psychologie over kunnen lezen. Maar wanneer je verliefd wordt overkomt het je gewoon.

En wat dan nog. Zo ken ik het verhaal van een vrouw die verliefd werd op een man die op dezelfde afdeling werkte als zij. Haar collega’s waarschuwden haar dat de man een drankprobleem had. Het mocht niet baten. De vrouw was tot over haar oren verliefd op de man en haar liefde werd beantwoord. Na een jaar verbrak de vrouw de relatie. Nieuwsgierig vroegen haar collega’s naar de reden van het verbreken van de relatie. Haar antwoord was … ja, je raadt het al … de man had een drankprobleem. Liefde maakt blind.

Het begin van een narcistische relatie

In het begin van een narcistische relatie is alleen maar rozengeur en maneschijn. Zowel jij als de mensen om je heen vinden dat je de perfecte partner … dat jij je droom partner hebt gevonden. Hij doet alles voor je. Hij is lief en zorgzaam. Wil alles van je weten.  Voert lange gesprekken om aan al jouw wensen te kunnen voldoen. Geeft je prachtige rozen. En laat de hele wereld meegenieten en zien hoe goed en zorgzaam hij wel voor je is.

Maar dan begint het te wringen en verklaart de wereld jou voor gek

Na een tijdje begint de relatie heel ongemerkt te veranderen. Je wordt gecontroleerd … geïsoleerd … je kan zelfs worden mishandeld … fysiek, emotioneel en geestelijk … verkracht of erger. Maar wel zodanig dat aan de buitenkant niets is te zien … vooral niet voor de mensen om je heen. Langzaam begint ook het besef te komen dat je in een traumatische relatie zit. Wanneer jij dan naar de mensen om je heen begint te klagen, emotioneel begint te worden dan begrijpen zij daar niets van … want naar de buitenwereld toe is de narcist nog altijd even lief, aardig, zorgzaam en heeft alles voor je over. Je krijgt dan van die reacties als: “Ik herken het allemaal niet. Hij is toch zo lief en zorgzaam voor je. Doe eens normaal, het ligt aan jou!” Zij zien alleen maar van goh … hij staat voor je te schilderen … een vriendje dat met rode rozen voor je deur staat … hij doet alles voor je … en dan word jij al snel voor gek bestempeld. En uiteindelijk begint in je omgeving de een na de ander af te haken en sta je er helemaal alleen voor … wat het nog pijnlijker maakt na alles wat je hebt meegemaakt. Het is vooral ook de frustratie en de boosheid die je daaraan overhoudt vanwege het onrecht … maar ook je zelfvertrouwen en onzekerheid. Het probleem wordt voor jou groter en groter … want je wordt zodanig afgebroken … dat je alleen nog het gevoel overhoudt dat je helemaal niets meer waard bent … dat je jezelf kwijt bent.

Uiteindelijk lukt het je om weg te gaan

Een gezonde relatie verbreken, om wat voor reden dan ook, geeft verdriet en gemis … je bent daar kortere of langere tijd mee bezig om met je verdriet te leren omgaan of misschien zelfs te verwerken.

Het verbreken van een narcistische relatie is van een geheel andere orde … heftiger … traumatischer. Weggaan bij een narcist kan je nauwelijks vergelijken met het verbreken van een gezonde relatie. Weggaan bij een narcist … waarbij de relatie uiteindelijk één groot trauma is van alles wat je hebt meegemaakt van de ene dag naar de andere … daar kom je behalve met een gebroken hart, óók uit met een gebroken Ziel.

En dan begint het pas
Jezelf verliezen gaat over de gevolgen, meestal traumatische gevolgen, die je binnen een narcistische relatie ondervindt.

De mensen om je heen hebben nog steeds weinig begrip voor je en zeggen al heel gauw: “Nou wees blij dat ie weg is!” Dat ben je ook … daar gaat het niet om … maar je zit ook met de gevolgen … je bent alles kwijt … en dit keer gaat het niet alleen over het materiële, financiële, of het sociale deel. Maar, na zo’n relatie is er niets meer van je zelfvertrouwen en eigenwaarde over. Je innerlijk geluk, je Licht en je Zijn heb je verloren. Dat zijn geen dingen die je hebt na het verbreken van een normale relatie. Daarom voelt het ook zo anders. Het is niet alleen dat je partner weg is … je bent ook nog jezelf verloren, dat is veel erger. Voordat je dat weer hebt teruggevonden … je eigen Licht … dat is een heel ander, heel intens verliesproces. Een proces waar je helaas voorlopig niet vanaf bent.

Een afronding

Je komt eigenlijk als een sterk persoon in een narcistische relatie, daar zoekt de narcist je wel voor uit. Daar ligt vermoedelijk de uitdaging. Want als je geen sterk persoon bent, ben je voor de narcist niet interessant genoeg om het ego te voeden en lopen ze je gewoon voorbij. Alsof het hun levensmissie is een sterk persoon te zoeken, die vol in het leven staat … en die dan uiteindelijk met zelfmoordneigingen achter te laten. En … dan krijg je ook nog eens een keer de buitenwereld over je heen. In plaats van dat je steun krijgt … krijg je geen steun … want je hele omgeving valt je ook nog eens aan … het ligt immers allemaal aan jou.

Wanneer je eenmaal op dit punt bent aangekomen, dieper kan je echt niet meer, ben je aangewezen op je eigen kracht … en ga je je langzaam realiseren hoe krachtig je werkelijk bent en wie je bent. Dan pas begint het herstellen van je leven, van je Zijn en vooral het terugvinden van je Ziel.

Zit je in deze situatie of wil je eruit dan kun je altijd contact met ons opnemen. Voor persoonlijk contact kan je ons hier bereiken.

(112) Een overdonderend verlies

Een overdonderend verlies overkomt je. Op dat moment weet je niet meer wat te doen, maar uiteindelijk krijg je het toch op de een of andere manier voor elkaar. Besef wel dat het vaak een lange en moeizame reis kan zijn, een reis in het onbekende, met vooral aan het einde van die reis toch ook weer vreugde en liefde. Het zal echter nooit weer worden zoals vroeger, er blijft altijd een restje pijn over.

Ineens was het daar … een overdonderend verlies

Kortgeleden heb je een overdonderend verlies geleden dat een enorme impact op je heeft. Het lijkt wel alsof je in een diep gat bent gevallen, dat jouw wereld stilstaat, dat je zo verdoofd bent dat je niet meer weet wat te doen.

Het liefst zou je de klok terug willen zetten naar de tijd, die misschien niet perfect was, maar waarin je gelukkig was. Naar de tijd dat je de baan van je leven had en nog niet besefte dat het bedrijf waarvoor je werkte uiteindelijk failliet zou gaan. Of misschien naar de tijd toen die dierbare bij je was, die er altijd voor je was en die je altijd ondersteunde, je moed gaf, om wie jouw wereld draaide, maar er nu niet meer is. Of misschien naar de tijd waarin je je goed en gezond voelde en geen enkel vermoeden had dat je ernstig ziek was en je na veel intensieve behandelingen uiteindelijk van de arts te horen kreeg dat je was uitbehandeld en een vervolgbehandeling (nog) niet bestond.

Een overdonderend verlies resulteert in rouw en rouwverwerking.

De enorme emotionele impact van het verlies kan vragen bij je naar boven brengen als “heeft mijn leven nog wel zin” of “hoe ga ik verder met mijn leven” of “wat is het doel nog in mijn leven?” Die vragen zullen de impact van het verlies zeker niet doen verminderen, integendeel.

Dat voor jouw overdonderende verlies en de daaruit voortvloeiende rouw kan ook nog eens worden versterkt door meningen en houdingen van de mensen om je heen. Mensen die net als jij zijn betrokken met datzelfde verlies maar dat op een andere manier in hun werkelijkheid proberen te verwerken. Mensen die misschien niet beseffen dat iedereen rouw op een eigen manier verwerkt.

Het zijn aangepaste voorbeelden, of zo je wilt cases, die mij en mijn gezin zijn overkomen. In het geval dat je jezelf daarin herkent hoop ik dat deze blog je tot steun kan zijn.

Het begint met de acceptatie dat wat gebeurd is … is gebeurd

Rouwverwerking, de naam zegt het al, is een proces dat zolang duurt als het duurt en dat voor iedereen op een andere manier verloopt. Voordat het proces van de verwerking van jouw rouw echter kan beginnen zal je eerst voor jezelf moeten kunnen erkennen dat dat grote verlies dat je is overkomen, onomkeerbaar is. Dat je accepteert dat er geen weg meer terug is omdat het bedrijf waarvoor je werkte failliet is of … dat jouw dierbare is overleden of … dat jouw ziekte terminaal is … en dat wat anderen van jouw verlies en jouw rouw vinden eerder een spiegel voor henzelf is dan dat jij daar iets mee moet.

Jouw acceptatie van je verlies wil niet zeggen dat het proces van jouw rouwverwerking “gladjes” verloopt. Er kunnen momenten zijn waarop het op het ene moment lijkt dat je je verlies hebt geaccepteerd terwijl het op een ander moment lijkt dat dat nog lang niet zo is. Misschien ben je jezelf daar niet eens van bewust, maar dat van het ene op het andere moment veranderen van de acceptie van je verlies kan bij jou de nodige emoties opwekken die zich kunnen vertalen naar reacties in jouw lichaam en/of in je gedrag naar anderen. Hetzelfde geldt voor de mensen in jouw directe omgeving. Het maakt het er allemaal niet gemakkelijker op. 

En dat was alleen nog maar het begin. Ja, de verwerking van rouw vraagt veel energie. Jung zei het destijds al, rouwen en de verwerking van rouw is hard werken.

Dan komen de vragen, de levensvragen, waarop antwoorden nodig zijn

Antwoorden op levensvragen als “heeft mijn leven nog wel zin” of “hoe ga ik verder met mijn leven” of “wat is het doel nog in mijn leven” helpen bij de acceptie van de realiteit van het verlies. In mijn blog kan ik geen antwoorden op dergelijke vragen geven omdat de antwoorden worden beïnvloed door wie je bent, door jouw achtergrond en cultuur, en hoe je bent gevormd tijdens je leven.

“Mmm …” hoor ik je denken … “maar hoe kan ik als lezer dan antwoorden krijgen op deze weliswaar basale, doch voor mij belangrijke levensvragen?”

Naar mijn mening is het belangrijk dat je niet in een negatieve energiespiraal terecht komt, want hoe langer het duurt hoe lastiger het wordt om dit weer om te buigen. Maar niet iedereen herkent of erkent dat bij zichzelf.

Belangrijk is ook van een positieve grondhouding uit te gaan waardoor problemen mogelijkheden worden, obstakels lessen, en je zorgen gewoon een deel van je leven zijn.

Mijn uitgangspunt is ook dat mensen kunnen veranderen … ook jij kan veranderen … vanuit je hart en met alle onvoorwaardelijke liefde dat in ons universum ook maar beschikbaar is.

Makkelijk gezegd, maar werkelijk doen en blijven doen is toch iets anders. Het vraagt veel energie en vooral doorzettingsvermogen. Maar niet iedereen heeft dat ervoor over.

Hoe pak je dat aan … omgaan met verlies?

Het helpt wanneer je afleiding hebt van het grote verdriet. Bijvoorbeeld omdat je kinderen hebt die jouw verzorging, tijd en aandacht nodig hebben. Of je hebt in je directe omgeving mensen die van jouw hulp afhankelijk zijn. Of je hebt een baan. Maar niet iedereen heeft dat.

Het helpt wanneer je oude zaken afstoot. Wanneer je openstaat voor andere ideeën, andere signalen, andere waarnemingen. Maar niet iedereen kan dat.

Het helpt wanneer je gaat herkennen dat je angst te maken heeft met je gedachten die je vertellen dat iets niet mogelijk is, maar dat wanneer je in mogelijkheden en uitdagingen kan denken je je verder kan ontwikkelen en nieuwe kansen kan creëren. Maar niet iedereen wil dat.

Het helpt wanneer je het begaande pad durft te verlaten, en terwijl je je over het voor jouw onbekende pad worstelt je uiteindelijk een nieuw pad ontdekt met nieuwe en meer mogelijkheden dan je ooit durfde te dromen. Mogelijkheden die voor jou een nieuwe werkelijkheid worden. Maar niet iedereen durft dat.

Het helpt wanneer je niet uitgaat van wat anderen vinden dat je moet doen, maar dat je juist luistert naar wat je hart je vertelt … dat je luistert naar je gevoel. Maar niet iedereen heeft daar de moed voor.

Een perspectief …

Om je een steun in de rug te geven tijdens de verwerking van een overdonderend verlies kan ik je uit eigen ervaring de volgende perspectieven aanreiken.

Wanneer je uiteindelijk met vallen en telkens weer opstaan het proces van jouw rouwverwerking doorloopt dan ontdek je op een gegeven moment dat de rauwe rouw die je in het begin ervoer is veranderd in de zachte pijn van het verdriet. Dat de pijn een leefbaar en een essentieel onderdeel van jou is geworden … het heeft je gemaakt tot wie je op dat moment bent.

Het kan zelfs zo zijn dat je uiteindelijk zo bent veranderd dat mensen in je omgeving zich afvragen hoe dat zo is gekomen, terwijl jij je afvraagt waarom je niet eerder bent begonnen met de activiteiten waar je je op dat moment mee bezig houdt.

Achteraf kan je van mening zijn dat het grote verlies dat je hebt ervaren, nodig was om je op het levenspad te zetten waarover je op dat moment loopt … dat je trots op jezelf mag zijn op wie je bent geworden … op wat je doet. Wat een ander daarvan vindt is aan de ander en voor jou niet relevant.

Achteraf besef je misschien nog vaag dat er voorafgaand aan en tijdens dat grote verdriet weliswaar negatieve aspecten waren, maar later herinner je je vooral de mooie zaken in je leven. Het geeft ruimte in je hoofd, in je denken … het lucht op.

Terugkijkend in de tijd …

Een overdonderend verlies overkomt je. Op dat moment weet je niet meer wat te doen, maar uiteindelijk krijg je het toch op de een of andere manier voor elkaar. Besef wel dat het vaak een lange en moeizame reis kan zijn, een reis in het onbekende, met vooral aan het einde van die reis toch ook weer vreugde en liefde. Het zal echter nooit weer worden zoals vroeger … er blijft altijd een restje pijn over.

Voor die baan van je leven die je verloor is uiteindelijk een andere bezigheid in de plaats gekomen die veel meer voldoening geeft. Voor de dierbare die je verloor en waarvan je het samen zijn van mens tot mens mist … misschien zelfs nog steeds heel erg mist … daarmee ben je toch nog steeds op de een of andere manier van hart tot hart verbonden. En door die (terminale) ziekte heb je uiteindelijk van moment op moment leren leven en genieten.

Beste lezer, ik heb geleerd om het leven op een positieve manier te benaderen. Dat ging niet vanzelf. Twee intense rouwprocessen hebben daaraan bijgedragen. Het was hard werken en er waren momenten dat ik niet meer wist hoe ik verder moest in het leven of hoe ik de antwoorden op mijn levensvragen kon vinden. Maar wanneer iemand mij nu vraagt: “Als jij de keuze zou hebben met de kennis die je nu bezit, om je leven volledig over te doen? Wat is dan je antwoord?” dan zou ik volmondig ja zeggen!

Ik hoop dat deze blog ook jou op weg kan helpen met de verwerking van jouw rouw.