“Een vrede kan alleen een echte vrede worden later, wanneer eerst ieder individu in zichzelf vrede sticht.”
Uit; ‘het verstoorde leven’ van Etty Hillesum, 20 juni 1942
Etty Hillesum was joods en 27 jaar oud toen zij het bovenstaande in haar dagboek schreef. Ze woonde op een kamer in Amsterdam en onderging alles wat een Jodin in die tijd onder de Duitse bezetting moest ervaren.
Eigenlijk zou iedereen haar dagboeken moeten lezen. De moed en de vrede die haar dagboeken uitstralen relativeren alles wat ik in mijn leven heb meegemaakt. Over de bezetter schrijft ze alleen maar met begrip en dat terwijl ze bijna niets meer te eten had, zware arbeid moest verrichten, een Jodenster moest dragen en haar vrienden één voor één naar de kampen gedeporteerd werden.
“Het kan nooit vrede worden als je geen vrede met jezelf hebt.”
Een ander voorbeeld is het 16 jarige Pakistaanse meisje Malala Yousafzai. Ze werd twee jaar geleden in het hoofd geschoten door de Talibaan omdat ze – ondanks haar jonge leeftijd – een voorvechtster is van het recht op onderwijs voor meisjes. Malala herstelde in Groot-Brittannië van haar zware verwondingen en is nu een internationaal boegbeeld voor het recht op onderwijs van vrouwen. In 2013 mocht ze de Verenigde Naties toespreken. “Boeken en pennen zijn onze machtigste wapens”, zei ze daar.
Deze prachtige vrouwen hebben de vrede in zichzelf gevonden en de moed om, de grootste drama’s die je je kunt voorstellen, te trotseren. Mij geven ze hoop, want als zij dit kunnen dan kunnen we het allemaal.
Maar hoeveel mensen ervaren vrede met zichzelf en in het bijzonder na het verlies van een dierbare? Wat zou het fantastisch zijn als we allemaal, na een verlies, de vrede in onszelf terug kunnen vinden en deze innerlijke vrede als een olievlek kunnen laten uitvloeien. Wat zou het geweldig zijn wanneer we elkaar niet meer veroordelen; omdat we de ander begrijpen. Wat zou het mooi zijn wanneer we net als bovenstaande vrouwen ons lot met trots kunnen dragen en de moed op zouden brengen om op te komen voor de zwakkeren in de samenleving.
Maar laten we bij het begin beginnen; “Het kan nooit vrede worden als je geen vrede in jezelf hebt gevonden”.